• ปริมาณน้ำจากลุ่มน้ำยมที่ไหลมารวมกับแม่น้ำเจ้าพระยา ในปี 2554 มีมากถึง 6,000 ล้านลูกบาศก์เมตร
• ประตูระบายน้ำพลเทพ และประตูระบายน้ำบรมธาตุ ไม่ได้เปิดรับน้ำเพื่อผันน้ำเข้าสู่ทุ่งตะวันตก แม้จะมีการเปิดรับน้ำมากขึ้นในภายหลัง แต่มีการควบคุมน้ำให้อยู่เฉพาะในลำน้ำ ไม่มีการปล่อยน้ำเข้าทุ่งเพื่อให้เป็นแก้มลิงชะลอน้ำ
• การปล่อยให้ประตูระบายน้ำบางโฉมศรี พังทลายโดยไม่มีการรีบซ่อมแซม ส่งผลให้ปริมาณน้ำไหลเข้าสู่จังหวัดลพบุรีมากเกินไป และปริมาณน้ำทั้งหมดได้ไหลกลับมายังอำเภอพระนครศรีอยุธยาทางแม่น้ำลพบุรี
• ปริมาณน้ำจำนวนมากที่ระบายจากเขื่อนป่าสักที่ไหลมายังเขื่อนพระรามหก ไม่มีการผันน้ำเข้าสู่คลองระพีพัฒน์แยกใต้อย่างเต็มศักยภาพ ทำให้ปริมาณน้ำส่วนใหญ่ไหลเข้าสู่อำเภอพระนครศรีอยุธยา
• จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยเฉพาะอำเภอพระนครศรีอยุธยา รับปริมาณน้ำมากเกินไปทั้งจากแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำป่าสัก และแม่น้ำลพบุรี
• ปริมาณน้ำที่ไหลมารวมที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยามากเกินไป ทำให้น้ำจำนวนมากไหลย้อนข้ามประตูประบายน้ำคลองข้าวเม่า เข้าสู่นิคมอุตสาหกรรมโรจนะ และไหลไปรวมกันกับปริมาณน้ำที่ล้นมาจากแม่น้ำป่าสัก เข้าสู่นิคมอุตสาหกรรมนวนคร สวนอุตสาหกรรมบางกระดี และไหลเข้าสู่พื้นที่กรุงเทพมหานครทางทิศเหนือ
• คลองระพีพัฒน์ ไม่สามารถผันน้ำเข้าสู่ทุ่งตะวันออกได้ ในทางกลับกัน เรือกสวนไร่นาที่อยู่ในพื้นที่ทุ่งตะวันออกกลับสูบน้ำเข้าสู่คลองระพีพัฒน์ ทำให้คลองระพีพัฒน์รับน้ำมากเกินไป
• พื้นที่รองรับน้ำหลากของกรุงเทพมหานครเกิดการเปลี่ยนสภาพการใช้ประโยชน์ที่ดินเป็น หมู่บ้านจัดสรรและพื้นที่อุตสาหกรรม ทำให้ไม่สามารถระบายน้ำเข้าสู่ระบบสถานีสูบน้ำริมชายทะเลได้ ส่งผลให้ปริมาณน้ำที่อยู่ทางด้านเหนือกรุงเทพมหานคร บริเวณอำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี แขตสายไหมและเขตคลองสามวา ไม่สามารถระบายลงสู่ระบบคลองไปยังสถานีสูบชายทะเลได้
• มีการปลูกสิ่งก่อสร้าง รุกล้ำเข้าไปในแม่น้ำ ลำคลอง การขาดการดูแลรักษาแม่น้ำ ลำคลอง ส่งผลให้ไม่สามารถระบายน้ำได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ที่คลองระบายน้ำสำคัญอย่างเช่น คลองเปรมประชากร และคลองลาดพร้าว มีการรุกล้ำลำน้ำจนคลองเหลือขนาดเพียงครึ่งเดียวจากเดิม
• สะพานหลายแห่ง กลายเป็นปัญหาในการระบายน้ำ ทั้งตอหม้อสะพานที่มีขนาดใหญ่เกินไป ช่องสะพานไม่เป็นไปในทิศทางเดียวกับการไหลของน้ำ ที่สำคัญสะพานในแหล่งชุมชนเกือบทุกแห่ง ช่องด้านข้างทั้ง 2 ของสะพานจะเกิดการรุกล้ำ จนมีเพียงช่องกลางสะพานเพียงช่องเดียวที่สามารถระบายน้ำได้
• ประชาชน และองค์กรในส่วนย่อย มีการสร้างพนังและคันกั้นน้ำของตัวเอง ทำให้การระบายน้ำในภาพรวมไม่สามารถดำเนินการได้ประสิทธิภาพ

ปรากฎการณ์ลานีญา

ปรากฏการณ์ลานีญาเป็นปรากฏการณ์ที่อุณหภูมิในมหาสมุทรแปซิฟิกฝั่งตะวันตก บริเวณใกล้ประเทศฟิลิปปินส์สูงกว่าปรกติ ส่วนทางฝั่งตะวันออกของมหาสมุทรแปซิฟิกมีอุณหภูมิต่ำกว่าปรกติ ดูได้จากค่าดัชนี ONI (Ocean Nino Index) ที่มีค่าน้อยกว่า -0.5 โดยจะส่งผลให้ประเทศไทยมีฝนตกมากกว่าปรกติ สำหรับในปี 2553 ปรากฏการณ์ลานีญาเกิดขึ้นช่วงกลางปีและต่อเนื่องจนถึงกลางปี 2554 โดยมีกำลังแรงช่วงปลายปี 2553 จนถึงต้นปี 2554 จากนั้นสภาพลานีญาอ่อนตัวลงจนเข้าสู่สภาพเป็นกลาง (ดัชนี ENSO อยู่ระหว่าง -0.5 ถึง 0.5) ช่วงระหว่างเดือนมิ.ย.- ก.ย. และค่อยๆ เริ่มกลับสู่สภาวะลานีญาอีกครั้งช่วงปลายปี ทำให้ประเทศไทยมีฝนตกมากกว่าปรกติโดยเฉพาะช่วงปลายปี 2553 จนถึงกลางปี 2554 อีกทั้งยังทำให้ฝนมาเร็วกว่าปกติ โดยในปี 2554 ฝนเริ่มตกตั้งแต่เดือนมีนาคม

ตาราง ดัชนี ONI (ค่าเฉลี่ยของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลที่เบี่ยงเบนไปจากปกติทุก ๆ 3 เดือนในบริเวณ Nino 3.4 [5oN-5oS, 120o-170oW]) สีแดง หมายถึง ปรากฏเอลนิโญ (ค่ามากกว่า 0.5 oC) ส่วนสีน้ำเงิน หมายถึง ปรากฏการณ์ลานีญา (ค่าน้อยกว่า -0.5 oC) โดยต้องมีค่ามากกว่า +/- 0.5oC ติดต่อกันอย่างน้อย 5 ครั้ง


ที่มา: http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/analysis_monitoring/ensostuff/ensoyears.shtml

Pacific Decadal Oscillation (PDO) คือ ปรากฏการณ์ทางสมุทรศาสตร์ที่อุณหภูมิน้ำทะเลฟากตะวันออกและฟากตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิกเหนือ ข้างหนึ่งจะอุ่นกว่าปกติ ส่วนอีกข้างจะเย็นกว่าปกติ ซึ่งจะเกิดการสลับข้างกันทุก 30 ปี กรณีค่าน้อยกว่า -0.5 หมายถึง แนวโน้มประเทศไทยอาจมีฝนตกมาก ซึ่งจากตารางจะพบว่าค่า PDO เริ่มน้อยกว่า -0.5 มาตั้งแต่ช่วงกลางปี 2553 ต่อเนื่องจนถึงต้นปี 2554 และเกิดขึ้นต่อเนื่องอีกครั้งในช่วงกลางปี 2554 จนถึงช่วงต้นปี 2555 ซึ่งส่งผลทำให้ประเทศไทยมีฝนตกมากในช่วงเวลาดังกล่าว

พายุที่ส่งผลกระทบต่อประเทศไทยในปี 2554

ปี 2554 ประเทศไทยได้รับอิทธิพลทั้งโดยตรงและโดยอ้อมจากพายุที่เคลื่อนตัวมาจากทะเลจีนใต้ ทั้งหมด 5 ลูก ได้แก่ พายุโซนร้อนไหหม่า นกเตน ไห่ถาง เนสาด และนาลแก โดยพื้นที่ภาคเหนือเป็นพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบหนักสุด โดยช่วงปลายเดือนมิถุนายน มีพายุโซนร้อน "ไหหม่า" พัดถล่มพื้นที่ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่งผลให้ปริมาณน้ำในแม่น้ำยมเพิ่มขึ้นค่อนข้างมาก ถัดมาในช่วงปลายเดือนกรกฎาคม น้ำในพื้นที่ภาคเหนือยังไม่ทันระบายได้หมด พายุ “นกเตน” ได้พัดถล่มซ้ำพื้นที่เดิมอีก ทำให้ปริมาณน้ำยิ่งเพิ่มสูงขึ้น หลังจากนี้ได้มีพายุที่ส่งผลกระทบอย่างต่อเนื่องอีกคือ พายุ “ไห่ถาง” ที่ส่งผลกระทบต่อภาคตะวันออกเฉียงเหนือบริเวณพื้นที่ริมแม่น้ำโขง ในช่วงวันที่ 27-29 กันยายน 2554 ต่อมาคือ พายุ “เนสาด” ได้ส่งผลกระทบต่อประเทศไทยต่อเนื่องจากพายุ “ไห่ถาง” บริเวณที่ได้รับผลกระทบยังคงเป็นพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและด้านตะวันออกของภาคเหนือ ส่วนพายุลูกสุดท้ายคือ พายุนาลแก ที่อิทธิพลของพายุส่งผลให้ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้มีกำลังแรงขึ้นและทำให้มีฝนมากในพื้นที่ภาคกลางและภาคตะวันออก ช่วงวันที่ 5-7 ตุลาคม 2554

พายุโซนร้อน “ไหหม่า”

พายุโซนร้อน “ไหหม่า” ในทะเลจีนใต้ตอนบนเคลื่อนขึ้นฝั่งประเทศเวียดนามตอนบนในช่วงค่ำของวันที่ 24 มิ.ย. 54 จากนั้นได้อ่อนกำลังลงเป็นพายุดีเปรสชั่น และเคลื่อนตัวผ่านประเทศลาวพร้อมกับอ่อนกำลังลงอีกเป็นหย่อมความกดอากาศต่ำก่อนเคลื่อนเข้าภาคเหนือของประเทศไทยบริเวณจังหวัดน่าน และสลายตัวไปในพื้นที่ของภาคเหนือเมื่อวันที่ 26 มิ.ย. 54 อิทธิพลของพายุลูกนี้ทำให้มีฝนตกหนาแน่นเป็นบริเวณกว้างในภาคเหนือ โดยเฉพาะพื้นที่บริเวณจังหวัดเชียงราย พะเยา น่าน และตากมีรายงานฝนตกหนักถึงหนักมากต่อเนื่องในช่วงวันที่ 25 - 26 มิ.ย. 54 ก่อให้เกิดน้ำท่วม
ฉับพลัน น้ำป่าไหลหลาก และดินถล่ม สร้างความเสียหายเป็นบริเวณกว้าง


                              พายุ “ไหหม่า” ระหว่างวันที่ 15-24 มิถุนายน 2554


แผนภาพฝนจาก NASA แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 23-27 มิถุนายน 2554 และแผนภาพฝนสังเคราะห์จากข้อมูลฝนรายวันของกรมอุตุนิยมวิทยา แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 23-27 มิถุนายน 2554


พายุโซนร้อน “นกเตน”

พายุโซนร้อน “นกเตน” (NOCK-TEN) ที่มีแหล่งกำเนิดจากหย่อมความกดอากาศต่ำกำลัง แรงในมหาสมุทรแปซิฟิกเหนือด้านตะวันตกเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2554 และได้ทวีกำลังแรงขึ้นตามลำดับจนกระทั่งเป็น พายุโซนร้อนแล้วเคลื่อนผ่านเกาะลูซอนประเทศฟิลิปปินส์ ลงสู่ทะเลจีนใต้ตอนกลาง จากนั้นเคลื่อนตัวทางทิศ ตะวันตกค่อนไปทางเหนือผ่านเกาะไหหลำ และอ่าว ตังเกี๋ยขึ้นฝั่งบริเวณประเทศเวียดนามตอนบนในวันที่ 30 กรกฎาคม 2554 จากนั้นเคลื่อนตัวผ่านประเทศลาวพร้อมกับอ่อน กำลังเป็นพายุดีเปรสชันในวันที่ 31 กรกฎาคม 2554 ก่อนเคลื่อนเข้าสู่ประเทศไทยบริเวณจังหวัดน่านในวันเดียวกัน แล้วอ่อนกำลังลงเป็นหย่อมความกดอากาศต่ำ ปกคลุม ภาคเหนือของประเทศไทยบริเวณจังหวัดแพร่ ลำปาง เชียงใหม่และแม่ฮ่อนสอนในเวลาต่อมา

                                 พายุ “นกเตน” ระหว่างวันที่ 24-30 กรกฎาคม 2554

แผนภาพฝนจาก NASA แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 30 กรกฎาคม – 4 สิงหาคม 2554 และ แผนภาพฝนสังเคราะห์จากข้อมูลฝนรายวันของกรมอุตุนิยมวิทยา แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 23 กรกฎาคม – 4 สิงหาคม 2554

พายุโซนร้อน “ไห่ถาง”

พายุโซนร้อน “ไห่ถาง” (HAITANG) มีแหล่งกำเนิดบริเวณทะเลจีนใต้ตอนกลาง ในวันที่ 24 กรกฎาคม 2554 และวันที่ 27 กรกฎาคม 2554 พายุนี้ได้เคลื่อนขึ้นฝั่งบริเวณเมืองเว้ ประเทศเวียดนาม แล้วอ่อนกาลังลงเป็นพายุดีเปรสชันก่อนเคลื่อนตัวผ่านประเทศลาวแล้วอ่อนกาลังลงเป็นหย่อมความกดอากาศต่ากาลังแรงเคลื่อนเข้าปกคลุมภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือของประเทศไทยในวันที่ 28 กรกฎาคม 2554


                                     พายุ “ไห่ถาง” ระหว่างวันที่ 24-26 กันยายน 2554

แผนภาพฝนจาก NASA แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 27-29 กันยายน 2554 และ แผนภาพฝนสังเคราะห์จากข้อมูลฝนรายวันของกรมอุตุนิยมวิทยา แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 27-29 กันยายน 2554

พายุใต้ฝุ่น “เนสาด”

วันที่ 28 กันยายน 2554 พายุไต้ฝุ่น“เนสาด” (NESAT) บริเวณทะเลจีนใต้ตอนกลาง มีศูนย์กลางอยู่ที่ละติจูด 17.0 องศาเหนือ ลองจิจูด 116.5 องศาตะวันออก ความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางประมาณ 120 กม./ชม. เคลื่อนตัวทางทิศตะวันตกด้วยความเร็วประมาณ 22 กม./ชม. ต่อมาในวันที่ 29 กันยายน 2554 พายุนี้อยู่บริเวณทะเลจีนใต้ตอนบนมีศูนย์กลางอยู่ที่ละติจูด 19.8 องศาเหนือ ลองจิจูด 112.1 องศาตะวันออก หรือห่างจากเกาะไหหลำ ด้านตะวันออกประมาณ 100 กิโลเมตร มีความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางประมาณ 120 กม./ชม. และเคลื่อนตัวทางทิศตะวันตกค่อนทางเหนือเล็กน้อย ด้วยความเร็วประมาณ 25 กม./ชม. ต่อมาในวันที่ 30 กันยายน 2554 พายุลูกนี้อยู่บริเวณอ่าวตังเกี๋ย มีศูนย์กลาง อยู่ห่างประมาณ 120 กิโลเมตร ทางตะวันออกเฉียงเหนือของกรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม หรือที่ละติจูด 21.0 องศาเหนือ ลองจิจูด 107.3 องศาตะวันออก มีความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางประมาณ 95 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และเคลื่อนตัวทางทิศตะวันตกค่อนทางเหนือเล็กน้อย ด้วยความเร็วประมาณ 18 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และในวันที่ 1 ตุลาคม 2554 พายุได้อ่อนกำลังลงเป็นพายุดีเปรสชั่น โดยมีศูนย์กลางอยู่บริเวณกรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม มีความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางประมาณ 55 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และเคลื่อนตัวทางทิศตะวันตกค่อนทางเหนือ อย่างช้าๆ หลังจากนั้นได้อ่อนกำลังเป็นหย่อมความกดอากาศต่ำในระยะต่อมา พายุลูกนี้ส่งผลทำให้ด้านตะวันออกของภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนมีฝนเพิ่มขึ้น และมีฝนตกหนักบางแห่ง บริเวณจังหวัดเชียงราย พะเยา แพร่ น่าน ลำปาง เลย หนองคาย บึงกาฬ สกลนคร และนครพนม


                             พายุ “เนสาด” ระหว่างวันที่ 23-30 กันยายน 2554

แผนภาพฝนจาก NASA แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 29 กันยายน – 3 ตุลาคม 2554 และ แผนภาพฝนสังเคราะห์จากข้อมูลฝนรายวันของกรมอุตุนิยมวิทยา แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 29 กันยายน – 3 ตุลาคม 2554

พายุโซนร้อน “นาลแก”

วันที่ 3 ตุลาคม 2554 พายุโซนร้อน “นาลแก” บริเวณทะเลจีนใต้ มีศูนย์กลางอยู่ห่างประมาณ 450 กิโลเมตร ทางตะวันออก ของเกาะไหหลำ ประเทศจีน หรือที่ ละติจูด 18.0 องศาเหนือ ลองจิจูด 114.0 องศาตะวันออก มีความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางประมาณ 95 กิโลเมตรต่อชั่วโมง เคลื่อนตัวทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ด้วยความเร็วประมาณ 10 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ต่อมาในวันที่ 4 ตุลาคม 2554 พายุลูกนี้ยังคงอยู่ที่บริเวณทะเลจีนใต้ มีศูนย์กลางอยู่ห่างประมาณ 100 กิโลเมตร ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ของเกาะไหหลำ ประเทศจีน หรือที่ ละติจูด 18.1 องศาเหนือ ลองจิจูด 111.1 องศาตะวันออก มีความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางประมาณ 95 กิโลเมตรต่อชั่วโมง เคลื่อนตัวทางทิศตะวันตก ด้วยความเร็วประมาณ 10 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และในวันที่ 5 ตุลาคม 2554 พายุดีเปรสชัน “นาลแก” เคลื่อนตัวอยู่บริเวณอ่าวตังเกี๋ย มีศูนย์กลางอยู่ห่างประมาณ 150 กิโลเมตร ทางทิศตะวันออกของเมืองวิญ ประเทศเวียดนาม หรือที่ละติจูด 18.0 องศาเหนือ ลองจิจูด 108.0 องศาตะวันออก มีความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางประมาณ 55 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และเคลื่อนตัวทางทิศตะวันตกอย่างช้าๆ หลังจากนั้นได้เคลื่อนขึ้นฝั่งประเทศเวียดนามตอนบนและอ่อนกำลังลงเป็นหย่อมความกดอากาศต่ำในเวลาต่อมา

                             พายุ “นาลแก” ระหว่างวันที่ 27 กันยายน – 5 ตุลาคม 2554

แผนภาพฝนจาก NASA แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 5-8 ตุลาคม 2554 และ แผนภาพฝนสังเคราะห์จากข้อมูลฝนรายวันของกรมอุตุนิยมวิทยา แสดงปริมาณฝนสะสมช่วงวันที่ 5-8 ตุลาคม 2554

รายละเอียดเพิ่มเติมุ :
1.ภาพเส้นทางพายุ : http://weather.unisys.com/hurricane/index.php
2.แผนภาพแสดงปริมาณฝนสะสมจาก NASA : http://disc2.nascom.nasa.gov/Giovanni/tovas/realtime.3B42RT.2.shtml#description
3.แผนภาพฝนสังเคราะห์จากข้อมูลฝนรายวันของกรมอุตุนิยมวิทยา : http://www.thaiwater.net/hydro_report/gallery/index.php

ร่องมรสุม

ช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคมมีร่องมรสุมพาดผ่านบริเวณประเทศไทยอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะบริเวณตอนบนและตอนกลางของประเทศ ส่งผลให้เกิดฝนตกหนักและน้ำท่วมในหลายพื้นที่ และการที่มีร่องมรสุมพาดผ่านอย่างต่อเนื่องรวมทั้งการได้รับผลกระทบจากพายุถึง 5 ลูก ทำให้ปริมาณน้ำที่เข้าท่วมหลากในแต่ละพื้นที่ยิ่งทวีความรุนแรงเพิ่มขึ้น

เดือนพฤษภาคม มีร่องมรสุมพาดผ่านบริเวณตอนกลางของประเทศ ช่วงวันที่ 13-20 พฤษภาคม 2554 และในช่วงวันที่ 23-31 พฤษภาคม มีร่องมรสุมพาดผ่านบริเวณตอนกลางของประเทศและเคลื่อนตัวขึ้นไปทางตอนบนของประเทศในช่วงปลายเดือน ร่องมรสุมทั้งสองครั้งทำให้เกิดฝนตกหนักบริเวณภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลางและภาคตะวันออก

เดือนมิถุนายน มีร่องมรสุมพาดผ่านประเทศไทย 3 ครั้ง คือ ช่วงวันที่ 1-2 มิถุนายน 2554 พาดผ่านบริเวณตอนกลางของประเทศ ช่วงวันที่ 13-19 มิถุนายน 2554 พาดผ่านทางด้านตะวันออกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ช่วงวันที่ 28-29 มิถุนายน 2554 พาดผ่านบริเวณประเทศพม่าและบริเวณภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย

เดือนกรกฎาคม มีร่องมรสุมพาดผ่านประเทศไทย 2 ครั้ง คือ ช่วงวันที่ 11-17 กรกฎาคม 2554 พาดผ่านบริเวณภาคเหนือตอนบนและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และช่วงวันที่ 25-26 กรกฎาคม 2554 พาดผ่านบริเวณภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่นกัน แต่ได้เลื่อนต่ำลงมาจากครั้งแรกเล็กน้อย

เดือนสิงหาคม มีร่องมรสุมพาดผ่านประเทศไทย 5 ครั้ง คือ ช่วงวันที่ 1-3 สิงหาคม 2554 พาดผ่านบริเวณภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ช่วงวันที่ 7-8 สิงหาคม ยังคงพาดผ่านบริเวณภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ แต่ได้เลื่อนขึ้นสู่ตอนบนเล็กน้อย ต่อมามีร่องมรสุมพาดผ่านอีกครั้งช่วงวันที่ 10-12 สิงหาคม 2554 ช่วงวันที่ 15-22 สิงหาคม 2554 และช่วงวันที่ 24-30 สิงหาคม 2554 โดยยังคงพาดผ่านบริเวณภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยร่องมรสุมมีการเคลื่อนลดต่ำลงด้านล่างสลับกับการเคลื่อนขึ้นสู่ด้านบน

เดือนกันยายน มีร่องมรสุมพาดผ่านพาดประเทศไทยเป็นระยะเวลาต่อเนื่องยาวนานตั้งแต่ช่วงวันที่ 4-25 กันยายน 2554 โดยร่องมรสุมมีการเคลื่อนตัวสลับขึ้นลง ทำให้พาดผ่านทั้งบริเวณภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และพาดผ่านบริเวณตอนกลางของประเทศบริเวณด้านตะวันตกของประเทศ ภาคกลาง และภาคตะวันออก

เดือนตุลาคม มีร่องมรสุมพาดผ่านตอนกลางของประเทศ ช่วงวันที่ 3-17 ตุลาคม 2554 ส่งผลให้บริเวณภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างมีฝนตกค่อนข้างมาก


ตัวอย่างภาพแผนที่อากาศที่ระดับความสูง 1.5 กิโลเมตร เหนือระดับน้ำทะเล จากแบบจำลองสภาพอากาศ WRF
ช่วงวันที่ 10 - 12 กันยายน 2554 ที่มีร่องความกดอากาศต่ำพาดผ่านบริเวณภาคกลางและภาคเหนือตอนล่าง
ส่งผลให้เกิดฝนตกหนักในพื้นที่ภาคเหนือตอนล่างและภาคกลางตอนบน บริเวณจังหวัดตาก กำแพงเพชร นครสวรรค์ ปริมาณน้ำ
ในแม่น้ำปิงเพิ่มสูงขึ้นมาก ทำให้เหตุการณ์น้ำท่วมยิ่งทวีความรุนแรงมากขึ้น

10 ก.ย. 54	11 ก.ย. 54	12 ก.ย. 54
หมายเหตุ : ตัวเลขค่าน้อย หมายถึง ยิ่งมีฝนมาก ตัวเลขค่ามาก หมายถึง อากาศยิ่งหนาวมาก

29 ก.ค. 54	30 ก.ค. 54	31 ก.ค.54

ปริมาณฝน

ปริมาณฝนสะสมตั้งแต่ต้นปี

ปี 2544 ปริมาณฝนสะสมตั้งแต่ต้นปีจนถึงเดือนพฤศจิกายน อยู่ที่ 1,781 มิลลิเมตร ซึ่งมีค่ามากที่สุดเมื่อเทียบกับปริมาณฝนสะสมของปี 2549-2553 และมากกว่าปริมาณฝนสะสมเฉลี่ยระหว่างปี 2493-2540 และเมื่อพิจารณาเส้นกราฟของปี 2554 ยังพบอีกว่า ปริมาณฝนสะสมเริ่มมีค่ามากกว่าปีอื่น ๆ ตั้งแต่เดือนมีนาคม



แผนภาพแสดงปริมาณฝนสะสมรายปีเทียบค่าเฉลี่ย

จากแผนภาพแสดงปริมาณฝนสะสมรายปีที่สังเคราะห์จากข้อมูลฝนรายวันของสถานีตรวจอากาศกรมอุตุนิยมวิทยา พบว่าปี 2554 ปริมาณฝนรวมทั้งประเทศในแต่ละภาคมีปริมาณมากกว่าค่าเฉลี่ยปี 2549-2540 อีกทั้งยังมากกว่าปริมาณฝนรวมของปี 2549 และปี 2553 ซึ่งเป็นปีที่มีปริมาณฝนค่อนข้างมาก และเป็นปีที่เกิดน้ำท่วมหนัก โดยปริมาณฝนรวมตั้งแต่เดือนมกราคมถึงเดือนพฤจิกายน 2554 อยู่ที่ 1,781 มิลลิเมตร มากกว่าค่าเฉลี่ย 407 มิลลเมตร และมากกว่าปี 2549 และ 2553 อยู่ 247 และ 345 มิลลิเมตร ตามลำดับ
                       

ค่าเฉลี่ย (2493-2540) (1,374 มม./ปี)

2549 (1,534 มม./ปี)

2553 (1,436 มม./ปี)

2554 (1,781)*

แผนภาพแสดงปริมาณฝนสะสมรายเดือนเทียบค่าเฉลี่ย

จากแผนภาพแสดงปริมาณฝนสะสมรายเดือนที่สังเคราะห์จากข้อมูลฝนรายวันของสถานีตรวจอากาศกรมอุตุนิยมวิทยา เปรียบเทียบกับปริมาณฝนสะสมเฉลี่ยรายเดือนปี 2493-2540 ปี 2549 และปี 2553 สามารถสรุปได้ดังนี้

เดือนมกราคม ปี 2554 มีปริมาณฝนค่อนข้างมากในพื้นที่ภาคใต้ ทำให้เกิดน้ำท่วมหนักบริเวณดังกล่าว ตรงกันข้ามกับพื้นที่ตอนบนของประเทศที่ปริมาณฝนต่ำมาก เป็นผลทำให้เกิดภัยแล้ง

เดือนกุมภาพันธ์ ปี 2554 ปริมาณฝนโดยรวมทั้งประเทศมีค่าค่อนข้างต่ำ แต่หากพิจารณาเป็นพื้นที่จะพบว่าบริเวณภาคใต้มีฝนลดลงค่อนข้างมาก ส่วนตอนบนของประเทศเริ่มมีฝนเพิ่มขึ้นจากเดินมกราคมเล็กน้อย

เดือนมีนาคม ปี 2554 ปริมาณฝนรวมทั้งประเทศเพิ่มขึ้นจากเดือนกุมภาพันธ์ค่อนข้างมาก และปริมาณฝนรวมทั้งประเทศมีค่ามากที่สุดเมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ย 48 ปี ปี 2549 และปี 2553 โดยพื้นที่ภาคใต้มีปริมาณฝนค่อนข้างมาก ทำให้เกิดน้ำท่วมหนัก ส่วนตอนบนของประเทศมีปริมาณฝนมากทางด้านตะวันตกของประเทศตั้งแต่ภาคเหนือตลอดแนวยาวลงมาจนถึงบริเวณภาคกลางตอนล่าง

เดือนเมษายน ปริมาณฝนสะสมทั้งประเทศปี 2554 ยังคงมีค่าสูงสุดเมื่อเทียบกับปีอื่น และในเดือนนี้ปริมาณฝนในพื้นที่ภาคเหนือเริ่มมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัดโดยเฉพาะทางด้านตะวันออกของภาค

เดือนพฤษภาคม ปี 2554 ยังคงมีปริมาณฝนสะสมสูงที่สุด และมีฝนตกกระจายตัวค่อนข้างมากในทุกภาคของประเทศ โดยเฉพาะภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

เดือนมิถุนายน ปี 2554 บริเวณภาคกลาง ตอนกลางของภาคตะวันออกเฉียงเหนือปริมาณฝนลดลง ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ยังคงมีฝนตกหนักต่อเนื่อง ส่วนภาคตะวันออก บริเวณกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ปริมาณฝนเพิ่มขึ้นค่อนข้างมาก โดยเดือนนี้ ปี 2554 ยังคงมีปริมาณฝนรวมทั้งประเทศมากที่สุดเมื่อเทียบกับปีอื่น

เดือนกรกฎาคม ปี 2554 ยังคงมีปริมาณฝนสะสมสูงที่สุด โดยภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีปริมาณฝนเพิ่มขึ้นจากเดือนที่แล้วค่อนข้างมาก

เดือนสิงหาคม ปี 2554 ปริมาณฝนในพื้นที่ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออก เพิ่มขึ้นจากเดือนสิงหาคมค่อนข้างมาก โดยปริมาณฝนรวมของเดือนนี้ มีค่าอยู่ที่ 288.84 มิลลิเมตร ซึ่งน้อยกว่าเดือนสิงหาคม ปี 2553 แต่มากกว่าค่าเฉลี่ย 48 ปี และมากกว่าปี 2549

เดือนกันยายน ปี 2554 ปริมาณฝนสะสมทั้งประเทศ อยูที่ 314.94 มิลลิเมตร ซึ่งมีค่ามากที่สุดเมื่อเทียบกับปีอื่น โดยมีฝนมากบริเวณภาคเหนือภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออก

เดือนตุลาคม ปี 2554 ปริมาณฝนลดลงจากเดือนกันยายนค่อนข้างมาก โดยยังคงมีฝนตกกระจุกตัวเป็นบางแห่งในพื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง ภาคกลางตอนล่าง ภาคตะวันออก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ส่วนภาคใต้ยังคงมีฝนตกต่อเนื่องจากเดือนกันยายน สำหรับปริมาณฝนรวมทั้งประเทศเดือนนี้ ปี 2554 มีปริมาณฝนรวมมากกว่ากว่าเฉลี่ย 40 ปี แต่น้อยกว่าปี 2549 และ 2553

เดือนพฤศจิกายน ปี 2554 บริเวณตอนบนของประเทศปริมาณฝนลดลงค่อนข้างมาก ส่วนภาคใต้ปริมาณฝนเพิ่มขึ้นค่อนข้างมาก แต่ยังคงน้อยกว่าปี 2553

จะเห็นได้ว่าปี 2554 เริ่มมีฝนตกในพื้นที่ภาคเหนือตั้งแต่เดือนมีนาคม ซึ่งเป็นฝนที่มาเร็วกว่าปกติ โดยมีฝนมากด้านตะวันตกของภาคเหนือ เดือนต่อมามีฝนมากด้านตะวันออกของภาคเหนือ และหลังจากนั้นก็มีฝนตกเพิ่มมากขึ้นในทุกเดือนและกระจายตัวเป็นวงกว้างขึ้นเรื่อย ๆ จนถึงเดือนกันยายนที่มีฝนมากที่สุด และเริ่มมีฝนลดลงในเดือนตุลาคม

มกราคม	เฉลี่ย2493-2540 15.36 มม./เดือน	2549 10.08 มม./เดือน	2553 36.98 มม./เดือน	2554 28.45 มม./เดือน
กุมภาพันธ์	เฉลี่ย2493-2540 20.18 มม./เดือน	2549 30.5 มม./เดือน	2553 11.94 มม./เดือน	2554 16.21 มม./เดือน
มีนาคม	เฉลี่ย2493-2540 38.70 มม./เดือน	2549 58.47 มม./เดือน	2553 19.15 มม./เดือน	2554 145.74 มม./เดือน
เมษายน	เฉลี่ย2493-2540 70.61 มม./เดือน	2549 105.16 มม./เดือน	2553 53.36 มม./เดือน	2554 102.44 มม./เดือน
พฤษภาคม	เฉลี่ย2493-2540 174.05 มม./เดือน	2549 196.40 มม./เดือน	2553 110.98 มม./เดือน	2554 211.95 มม./เดือน
มิถุนายน	เฉลี่ย2493-2540 169.90 มม./เดือน	2549 175.76 มม./เดือน	2553 148.47 มม./เดือน	2554 190.95 มม./เดือน
กรกฎาคม	เฉลี่ย2493-2540 182.82 มม./เดือน	2549 215.11 มม./เดือน	2553 163.39 มม./เดือน	2554 242.74 มม./เดือน
สิงหาคม	เฉลี่ย2493-2540 219.26 มม./เดือน	2549 244.76 มม./เดือน	2553 299.78 มม./เดือน	2554           288.84 มม./เดือน
กันยายน	เฉลี่ย2493-2540 235.96 มม./เดือน	2549 248.69 มม./เดือน	2553 222.41 มม./เดือน	2554 314.94 มม./เดือน
ตุลาคม	เฉลี่ย2493-2540 149.12 มม./เดือน	2549 196.26 มม./เดือน	2553 231.78 มม./เดือน	2554 185.78 มม./เดือน
พฤศจิกายน	เฉลี่ย2493-2540 68.44 มม./เดือน	2549 31.23 มม./เดือน	2553 77.27 มม./เดือน	2554 52.66 มม./เดือน
ธันวาคม	เฉลี่ย2493-2540 29.72 มม./เดือน	2549 21.23 มม./เดือน	2553 60.08 มม./เดือน

ปริมาณฝนในพื้นที่กรุงเทพมหานคร

ปี 2554 ปริมาณฝนสะสมตั้งแต่ต้นปีมีค่าสูงที่สุดเมื่อเทียบกับปริมาณฝนรายเดือนสะสม ของสำนักการระบายน้ำเฉลี่ยคาบ 20 ปี (2534-2553) และ ปริมาณฝนรายเดือนสะสมของ กรมอุตุนิยมวิทยาเฉลี่ยคาบ 30 ปี (2524-2553) โดยในวันที่ 1 ธันวาคม 2554 มีปริมาณฝนสะสมตั้งแต่ต้นปีอยู่ที่ 2,257.5 มิลลิเมตร ซึ่งปริมาณฝนรายเดือนสะสมเฉลี่ยคาบ 20 ปี ของสำนักการระบายน้ำ สิ้นเดือนพฤศจิกายน อยู่ที่ 1,654.4 มิลลิเมตร ส่วนปริมาณฝนรายเดือนสะสมเฉลี่ยคาบ 30 ปี ของกรมอุตุนิยมวิทยา สิ้นเดือนพฤศจิกายน อยู่ที่ 1,641.9 มิลลิเมตร

หากพิจารณาฝนสะสมรายเดือนของปี 2554 พบว่าเดือนตุลาคมมีปริมาณฝนสะสมสูงที่สุดอยู่ที่ 388.0 มิลลิเมตร และในปีนี้ปริมาณฝนเริ่มมากขึ้นตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งเป็นฝนที่มาเร็วกว่าปกติ

ที่มา : สำนักการระบายน้ำ กรุงเทพมหานคร

ปริมาณน้ำในเขื่อน

ปริมาณน้ำไหลเข้าสะสม น้ำในอ่าง และน้ำระบายสะสมของอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล เขื่อนสิริกิติ์ และเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์
ปี 2554 ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ สะสมของอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ที่เป็นตัวแปรหนึ่งที่ส่งผลต่อการเกิดน้ำท่วมในพื้นที่ภาคเหนือและภาคกลาง ไม่ว่าจะเป็นเขื่อนภูมิพล เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ ที่ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ ของเขื่อนดังกล่าวมีค่าสูงที่สุดตั้งแต่มีการสร้างเขื่อน โดยเขื่อนภูมิพล เริ่มมีปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ สะสมเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนช่วงเดือนเมษายน ส่วนเขื่อนสิริกิติ์ ปริมาณน้ำไหลเข้าฯ สะสม เริ่มเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนในเดือนพฤษภาคม ส่วนเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ สะสมริ่มเพิ่มขึ้นช่วงเดือนมิถุนายน และเมื่อนำข้อมูลดังกล่าวของทั้ง 3 เขื่อน เปรียบเทียบกับปี 2538 2549 และ 2553 ซึ่งเป็นปีที่เกิดน้ำท่วมหนัก พบว่าปี 2554 ปริมาณน้ำไหลเข้าฯ สะสมมากกว่าปีที่เกิดน้ำท่วมหนักในอดีตค่อนข้างมาก

เขื่อนภูมิพล
ปริมาณน้ำไหลเช้าสะสมอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล	ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล	ปริมาณน้ำระบายสะสมอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล

เขื่อนสิริกิติ์
ปริมาณน้ำไหลเช้าสะสมอ่างเก็บน้ำเขื่อนสิริกิติ์	ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำเขื่อนสิริกิติ์	ปริมาณน้ำระบายสะสมอ่างเก็บน้ำเขื่อนสิริกิติ์

เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์
ปริมาณน้ำไหลเช้าสะสมอ่างเก็บน้ำเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์	ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์	ปริมาณน้ำระบายสะสมอ่างเก็บน้ำเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์

รายละเอียดเพิ่มเติมุ : http://www.thaiwater.net/DATA/REPORT/php/rid_bigcm.html

เปรียบเทียบปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ทั้งประเทศ ปี 2554 2553 2549

ปี 2554 เป็นปีที่มีปริมาณน้ำกักเก็บรวมทั้งประเทศค่อนข้างมาก ไม่ใช่แต่เพียงพื้นที่ภาคเหนือเท่านั้นที่มีปริมาณน้ำกักเก็บในอ่างฯ ค่อนข้างมาก ทั้งพื้นที่ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออก มีปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำค่อนข้างมาก รวมทั้งมีปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ สะสม ค่อนข้างมาก เช่นกัน
รายงานวันที่ 31 ตุลาคม 2554 พบว่า อ่างเก็บน้ำที่มีปริมาณน้ำกักเก็บตั้งแต่ 100% ที่ รนก. ขึ้นไป ได้แก่ อ่างเก็บน้ำเขื่อนสิริกิติ์ กิ่วคอหมา แควน้อย แม่งัด ลำตะคอง ลำพระเพลิง น้ำอูน อุบลรัตน์ จุฬาภรณ์ มูลบน ลำแซะ ป่าสัก กระเสียว ทับเสลา หนองปลาไหล คลองสียัด ประแสร์

หน่วย : ล้านลูกบาศก์เมตร

อ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่		31-ต.ค.-54	31-ต.ค.-53	31-ต.ค.-49
	ไหลเข้าสะสม	11,656	4,931	7,924
ภูมิพล (2)	กักเก็บ	(99%) 13,390	8,461	13,294
	ระบายสะสม	6,163	4,392	4,591
	ไหลเข้าสะสม	10,629	5,852	6,852
สิริกิติ์ (2)	กักเก็บ	(100%) 9,495	7,781	9,464
	ระบายสะสม	8,223	3,248	5,216
	ไหลเข้าสะสม	448	339	361
แม่งัด	กักเก็บ	(103%) 274	279	253
	ระบายสะสม	422	160	373
	ไหลเข้าสะสม	1,359	632	903
กิ่วลม	กักเก็บ	(89%) 100	91	100
	ระบายสะสม	1,361	613	898
	ไหลเข้าสะสม	375	167	201
แม่กวง	กักเก็บ	(98%) 259	148	178
	ระบายสะสม	268	92	256
	ไหลเข้าสะสม	3,196	2,167	1,896
ลำปาว	กักเก็บ	(99%) 1,969	1,287	1,405
	ระบายสะสม	2,330	2,087	1,657
	ไหลเข้าสะสม	492	427	308
ลำตะคอง	กักเก็บ	(112%) 353	360	237
	ระบายสะสม	376	200	239
	ไหลเข้าสะสม	214	354	194
ลำพระเพลิง	กักเก็บ	(100%) 110	111	106
	ระบายสะสม	201	308	140
	ไหลเข้าสะสม	629	314	323
น้ำอูน	กักเก็บ	(103%) 534	356	459
	ระบายสะสม	365	122	338
	ไหลเข้าสะสม	5,264	4,189	2,381
อุบลรัตน์ (2)	กักเก็บ	(113%) 2,738	2,855	2,141
	ระบายสะสม	3,974	2,168	778
	ไหลเข้าสะสม	2,161	1,082	2,079
สิรินธร (2)	กักเก็บ	(96%) 1,887	1,590	1,839
	ระบายสะสม	1,265	576	1,420
	ไหลเข้าสะสม	253	266	160
จุฬาภรณ์ (2)	กักเก็บ	(103%) 169	176	147
	ระบายสะสม	217	194	125
	ไหลเข้าสะสม	286	162	187
ห้วยหลวง	กักเก็บ	(75%) 101	127	128
	ระบายสะสม	245	66	90
	ไหลเข้าสะสม	66	63	33
ลำนางรอง	กักเก็บ	(85%) 103	86	47
	ระบายสะสม	23	20	20
	ไหลเข้าสะสม	186	97	137
มูลบน	กักเก็บ	(110%) 155	119	140
	ระบายสะสม	144	55	63
	ไหลเข้าสะสม	215	140	141
น้ำพุง (2)	กักเก็บ	(99%) 163	123	138
	ระบายสะสม	142	74	102
	ไหลเข้าสะสม	274	194	239
ลำแซะ	กักเก็บ	(112%) 307	252	253
	ระบายสะสม	198	143	117
	ไหลเข้าสะสม	4,958	3,192	3,212
ป่าสักฯ	กักเก็บ	(130%) 1,021	976	916
	ระบายสะสม	4,279	2,855	2,995
	ไหลเข้าสะสม	840	450	1,436
แก่งกระจาน	กักเก็บ	(81%) 577	314	588
	ระบายสะสม	505	498	1,429
	ไหลเข้าสะสม	6,937	3,133	6,272
ศรีนครินทร์ (2)	กักเก็บ	(91%) 16,179	14,269	17,135
	ระบายสะสม	4,630	4,297	3,605
	ไหลเข้าสะสม	6,832	2,324	7,336
วชิราลงกรณ (2)	กักเก็บ	(86%) 7,626	5,035	8,083
	ระบายสะสม	3,549	3,869	6,688
	ไหลเข้าสะสม	288	120	977
ปราณบุรี	กักเก็บ	(59%) 204	112	374
	ระบายสะสม	167	291	914
	ไหลเข้าสะสม	455	660	345
กระเสียว	กักเก็บ	(107%) 257	263	252
	ระบายสะสม	383	533	229
	ไหลเข้าสะสม	175	207	117
ทับเสลา	กักเก็บ	(102%) 163	165	121
	ระบายสะสม	103	100	54
	ไหลเข้าสะสม	68	70	46
บางพระ	กักเก็บ	(91%) 106	94	70
	ระบายสะสม	45	35	28
	ไหลเข้าสะสม	293	176	183
หนองปลาไหล	กักเก็บ	(102%) 167	166	164
	ระบายสะสม	281	166	123
	ไหลเข้าสะสม	3,315	1,616	3,002
รัชชประภา (2)	กักเก็บ	(80%) 4,515	3,775	5,143
	ระบายสะสม	2,638	2,489	2,372
	ไหลเข้าสะสม	1,350	1,015	1,285
บางลาง (2)	กักเก็บ	(46%) 666	864	882
	ระบายสะสม	1,820	1,310	1,791
	ไหลเข้าสะสม	383	400	353
คลองสียัด	กักเก็บ	(102%) 427	427	345
	ระบายสะสม	276	195	189
	ไหลเข้าสะสม	621	236	304
คลองท่าด่าน	กักเก็บ	(96%) 216	218	217
	ระบายสะสม	612	194	294
	ไหลเข้าสะสม	394	286	196
ประแสร์	กักเก็บ	(104%) 257	255	248
	ระบายสะสม	305	192	150
	ไหลเข้าสะสม	480	275
กิ่วคอหมา	กักเก็บ	(110%) 187	198
	ระบายสะสม	467	152
	ไหลเข้าสะสม	2,950	1,150
แควน้อย	กักเก็บ	(100%) 942	780
	ระบายสะสม	2,691	964

การบริหารจัดการน้ำในอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพลและเขื่อนสิริกิติ์ ปี 2554

เขื่อนภูมิพล

ช่วงเดือนเมษายน ปริมาณน้ำกักเก็บอยู่ที่ 45% ซึ่งต่ำกว่าเกณฑ์ควบคุมระดับน้ำตัวล่าง ทำให้การระบายน้ำของเดือนนี้ค่อนข้างน้อย

เดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ เริ่มเพิ่มมากขึ้นจะเดือนที่แล้ว แต่ยังคงมีปริมาณการระบายค่อนข้างน้อยเนื่องจากเป็นช่วงต้นฤดูฝนมีความต้องการใช้น้ำน้อย อีกทั้งเดือนพฤษภาคม ปริมาณน้ำกักเก็บยังคงต่ำกว่าเกณฑ์ควบคุมระดับน้ำตัวล่าง

ปลายเดือนมิถุนายนถึงเดือนกรกฎาคม มีการระบายน้ำค่อนข้างน้อยเนื่องจากเป็นช่วงฤดูฝนมีความต้องการใช้น้ำน้อย และปริมาณน้ำกักเก็บมีเพียง 63%

เดือนสิงหาคมถึงกลางเดือนกันยายน มีปริมาณน้ำไหลเข้าค่อนข้างมาก อัตราการระบายเพิ่มการระบายน้ำเพิ่มขึ้นเล็กน้อยเนื่องจากมีข้อจำกัดน้ำท่วมพื้นที่ภาคเหนือตอนล่างและภาคกลางตอนบนจากอิทธิพลของพายุนกเตน และร่องมรสุมที่พาดผ่านบริเวณตอนบนของประเทศ

กลางเดือนกันยายนถึงต้นเดือนพฤศจิกายน ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ เพิ่มขึ้นมากเนื่องจากอิทธิพลของพายุไห่ถาง เนสาด และนาลแก และปริมาณน้ำเริ่มสูงกว่าเกณฑ์ควบคุมระดับน้ำตัวบน ทำให้ต้องระบายน้ำสูงกว่าปกติ และจำเป็นต้องเปิดประตูระบายน้ำล้นเพื่อความมั่นคงของเขื่อน

เขื่อนสิริกิติ์

ช่วงเดือนเมษายน ปริมาณน้ำกักเก็บอยู่ที่ 50% ซึ่งต่ำกว่าเกณฑ์ควบคุมระดับน้ำตัวล่าง ทำให้การระบายน้ำของเดือนนี้ค่อนข้างน้อย

เดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ เริ่มเพิ่มมากขึ้นจะเดือนที่แล้วเล็กน้อย และมีปริมาณการระบายค่อนข้างน้อยเนื่องจากเป็นช่วงต้นฤดูฝนมีความต้องการใช้น้ำน้อย อีกทั้งเดือนพฤษภาคม ปริมาณน้ำกักเก็บยังคงต่ำกว่าเกณฑ์ควบคุมระดับน้ำตัวล่าง

ปลายเดือนมิถุนายนถึงเดือนกรกฎาคม ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ เพิ่มขึ้นค่อนข้างมากเนื่องจากได้รับอิทธิพลจากพายุไหหม่า และร่องมรสุมที่พัดผ่านภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และทำให้ปริมาณน้ำกักเก็บสูงกว่าเกณฑ์ควบคุมระดับน้ำตัวล่าง จึงมีการเพิ่มอัตราการระบาย

เดือนสิงหาคมถึงกลางเดือนกันยายน ปริมาณน้ำไหลลงอ่างเพิ่มขึ้นค่อนข้างมากเนื่องจากได้รับอิทธิพลจากพายุนกเตน และร่องมรสุมที่พัดผ่านภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ทำให้ต้องเพิ่มอัตราการระบายสูงกว่าปกติ และจำเป็นต้องเปิดประตูระบายน้ำเพื่อความมั่นคงของเขื่อน

กลางเดือนกันยายนถึงต้นเดือนพฤศจิกายน ยังคงมีปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างฯ ค่อนข้างมากเนื่องจากได้รับอิทธิพลจากพายุไห่ถาง เนสาด และนาลแก ทำให้ต้องการระบายน้ำค่อนข้างมากในช่วงแรก และลดการระบายลงในช่วงเดือนตุลาคม




ที่มา : การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย

ปริมาณน้ำท่า


                         แผนผังแสดงตำแหน่งเขื่อน สถานีวัดน้ำท่า ประตูระบายน้ำ ในลุ่มน้ำเจ้าพระยา

ปริมาณน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาเปรียบเทียบกับข้อมูลในอดีต

สถานี C.2 ค่ายจิรประวัติ อ.เมือง จ.นครสวรรค์ ปี 2554 ปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 4,686 ลูกบากศ์เมตรต่อวินาที (วันที่ 13 ตุลาคม 2554) ซึ่งน้อยกว่าปี 2538 ที่มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุด 4,820 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที (วันที่ 1 ตุลาคม 2538) แต่หากคำนวณเป็นปริมาณน้ำ พบว่าปี 2554 ปริมาณน้ำไหลผ่านตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน ถึงวันที่ 18 พฤศจิกายน อยู่ที่ 39,833 ล้านลูกบาศก์เมตร มากกว่าปี 2538 อยู่ 10,728 ล้านลูกบาศก์เมตร



สถานี C.13 ท้ายเขื่อนเจ้าพระยา อ.สรรพยา จ.ชัยนาท ปี 2554 มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 3,721 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที (วันที่ 21 กันยายน 2554) ซึ่งน้อยกว่าปี 2538 ที่มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุด 4,501 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที (วันที่ 5 ตุลาคม 2554) แต่หากคำนวณเป็นปริมาณน้ำ พบว่าปี 2554 มีปริมาณน้ำไหลผ่านตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน ถึงวันที่ 18 พฤศจิกายน อยู่ที่ 31,762 ล้านลูกบาศก์เมตร มากกว่าปี 2538 อยู่ 8,053 ล้านลูกบาศก์เมตร



สถานี Ct.2A หน้าศาลากลาง อ.เมือง จ.อุทัยธานี ปี 2554 ปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 713 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที( วันที่ 15 ตุลาคม 2554) ซึ่งมีค่าสูงสุดเมื่อเทียบกับปี 2550 ปี 2551 ปี2552 และ ปี 2553



สถานี C.3 บ้านบางพุดทรา อ.เมือง จ.สิงห์บุรี ปี 2554 ปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 2,965 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที( วันที่ 14 กันยายน 2554) ซึ่งน้อยกว่าปี 2553 ที่มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 3,033 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที (30 ตุลาคม 2553) แต่มากว่าปี 2551 และปี 2552 ที่มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยุ่ที่ 2,250 และ 2,031 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ตามลำดับ



สถานี C.7A บ้านบางแก้ว อ.เมือง จ.อ่างทอง ปี 2554 ปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 2,665 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที( วันที่ 4 กันยายน 2554) ซึ่งน้อยกว่าปี 2550 ที่มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 3,517 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที (23ตุลาคม 2550) แต่มากว่าปี 2551 ปี 2552 และปี 2553 ที่มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยุ่ที่ 2,059 1,759 และ 2,429 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที



สถานี C.35 บ้านป้อม อ.บางบาล จ.พระนครศรีอยุธยา ปี 2554 ปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 1,494 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที( วันที่ 10 ตุลาคม 2554) ซึ่งมีค่าสูงสุดเมื่อเทียบกับปี 2552 และปี 2553 ที่มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุด 1,230 และ 1,236 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ตามลำดับ



สถานี C.29 บ้านสามง่าม อ.บางไทร จ.พระนครศรีอยุธยา ปี 2554 ปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุดอยู่ที่ 3,930 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที( วันที่ 6 ตุลาคม 2554) ซึ่งมีค่าสูงสุดเมื่อเทียบกับปี 2552 และปี 2553 ที่มีปริมาณน้ำไหลผ่านสูงสุด 1,968 และ 3,526 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ตามลำดับ

ช่วงปลายเดือนตุลาคม ช่วงกลางเดือนและช่วงปลายเดือนพฤศจิกายน เกิดระดับน้ำทะเลหนุนบริเวณอ่าวไทย ส่งผลให้การระบายน้ำลงสู่อ่าวไทยเป็นไปได้ยากมากยิ่งขึ้น
จากการตรวจวัดระดับน้ำของกรมอุทกศาสตร์ทหารเรือที่สถานีกองบัญชาการกองทัพเรือ พบว่าช่วงปลายเดือนตุลาคม ระดับน้ำสูงสุด อยู่ที่ 2.53 เมตร ในวันที่ 30 ตุลาคม
ช่วงกลางเดือนระดับน้ำสูงสุดอยู่ที่ 2.41 เมตร ในวันที่ 12 พฤศจิกายน ส่วนช่วงปลายเดือนพฤศจิกายน (22-24 พฤศจิกายน) ระดับน้ำหนุนต่ำกว่าช่วงปลายเดือนตุลาคมและช่วงกลางเดือน
พฤศจิกายน ซึ่งเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับการตรวจวัดระดับน้ำของสำนักระบายน้ำกรุงเทพมหานครที่สถานีสูบน้ำคลองบางอ้อ และสถานีสูบน้ำคลองบางนา

ที่มา : กรมอุทกศาสตร์กองทัพเรือ


ที่มา : สำนักการระบายน้ำกรุงเทพมหานคร


ที่มา : สำนักการระบายน้ำกรุงเทพมหานคร

แผนภาพแสดงความสูงของคลื่นในอ่าวไทย